مصاحبه شوندگان:
دكتر علي قرباني
جناب آقاي مهندس عبدالمالكي (با تشكر از زحمات ايشان)
جناب آقاي مهندس آبسري(با تشكر از زحمات ايشان)
جناب آقاي مهندس ريحانيان(با تشكر از زحمات ايشان)
مصاحبه كنندگان:
سركار خانم مطهره اصغری نوکنده و جناب آقاي آرش اله دادی( با تقدير از زحمات ايشان)
مقدمه:
در مهندسی عمران به فرایند اندازه گیری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به کار رفته در یک پروژه اجرا شده گفته می‌شود. این اندازه‌گیری‌ها و آنالیزها معمولاً در جدول‌هایی خاص انجام می‌گیرند که به آنها صورت وضعیت گفته می‌شود. متره و برآورد یکی از زیرمجموعه‌های مدیریت پروژه است. به افراد شاغل در این حرفه مترور گفته می‌شود. یک مترور باید درک خوبی از روش‌های ساخت و ساز و هزینه این روش‌ها داشته باشد. متره جهت محاسبه مقادیر و برآورد جهت پیش‌بینی قیمت اجرای پروژه‌های عمرانی کاربرد دارد.
- وظایف یک مترور شامل موارد زیر است:
- مقدار و کیفیت مصالح مورد نیاز
- برآورد نیروی انسانی مورد نیاز برای اجرای پروژه
- تعیین نرخ در مناقصه‌ها
- زمانبندی ساخت و ساز
اگر کمی به کارهایی که در روز می کنیم فکر کنیم متوجه می شویم که هر روز در زندگی روزمره کارهای مختلفی را متره و برآورد می کنیم. مثلا می توان به متره مالی، متره زمانی و متره مواد اشاره کرد.
- هر کارمندی پس از اینکه حقوق ماهیانه خود را دریافت کرد برای هزینه کردن آن برنامه ریزی می کند و به عبارتی آن را متره می کند تا دخل و خرج ماهیانه اش را تنظیم کند. این محاسبه را متره مالی می گویند.
- برای رفتن از منزل به محل کار یا سفر کردن احتیاج به برنامه ریزی زمانی داریم. با سنجش مسافت و سایر پارامترهای وابسته، میزان زمان مورد نیاز بدست خواهد آمد که به آن متره زمانی می گویند.
- خانم خانه دار برای طبخ غذا نیاز به مواد اولیه با مقادیر مشخصی دارد. طبیعی است که میزان تلفیق صحیح این مواد باعث بالا رفتن کیفیت غذا می شود. این سنجش نوعی متره مواد است.
مصاحبه های انجام شده
دکتر قربانی
نام مصاحبه گر:مطهره اصغری نوکنده
نام مصاحبه شونده:دکتر علی قربانی
- به نظر شما چه نکات مهمی برای موفقیت در متره وجود دارد؟
در خصوص موفقیت در متره معیار های مختلفی وجود دارد، اما یک سری مسائل مانند شاه کلید هستند این مسائل عبارتند از: تسلط بر نقشه خوانی و آدرس دهی مکانی که باید متره شود بر اساس نقشه خوانی، در کنار آنها تسلط بر بخش نامه ها و قوانین و دستور العمل هایی که در خصوص موارد مهم مربوط به متره و برآورد وضع شده اند و همچنین تسلط بر نرم افزار ها با توجه به اینکه امروزه به سمت سیستمی شده امور پیش می رویم.
- چه مواردی در متره می تواند سبب بروز مشکل و ازبین رفتن اعتبار مهندس شود؟
متره با توجه به اسمش یک نوعی از اندازه گیری است، یک مهندس هنگامی که اندازه گیری آن با خطا مواجه شود و اشتباه در آن رخ دهد ،و این خطا می تواند عمدی یا سهوی باشد ، وهنگامی که برآور و اندازه گیری با واقعیت یکسان نباشد میتواند وجهه یک مهندس تحت الشعاع قرار بگیرد ، همینطور عدد سازی در متره و برآورد بحث مهمی است ؛ یعنی مهندس بعضی مسائلی را که در واقعیت وجود نداشته باشد به صورت صوری و ظاهری تنظیم کند و بر اساس آن ما به ازای مالی آن را دریافت کند و یا در کسبت رسیدگی کننده به متره باشد و آنجا بر خلاف واقعیت چیزی را تایید و یا رد کند.
- چه کتاب یا سایت یا نرم افزاری را پیشنهاد میکنید؟
کتاب آقای میلانی زاده(نکات را به صورت فصل به فصل بیان میکند) از انتشارات میلان افزار
نرم افزار تکسا
- چه تخلفاتی در متره می تواند رخ دهد که باید کنترل ومراقب بود؟
عدم استفاده از مواردی که سبب کتمان حقیقت یا نشان دادن مسائل غیر واقعی به صورت واقعی می شود یک نوعی از تخلف است، دراین مسئله در اکثر موارد باید دقت کنیم و ببینیم پیش فرض هایمان و مواردی که در فهرست بها نوشته شده با آن چیزی که در واقعیت وجورد دارد یکسان می باشد یا نه مثلا نوع خاک نوع خاک واقعی است یا نه و کار با ماشین آلات دستی و… صورت جلساتی که به صورت نادرست نوشته شود و نادرست را درست جلوه دهد از تخلفات است و یا اینکه بیایم از فصولی از فهرست بها با قیمت های بیشتر برای کار واقعی مان که قیمت کمتری دارد استفاده بکنیم و یا اینکه مساحت ها را دستخوش تغییرات کنیم و مساحت های بزرگ تر از واقعیت را اعلام کنیم و یا در فرایند رسیدگی مبلغی بیش از حجم را تایید کنیم تا قبل از اینکه کار انجام بشه طرف مقابل بتواند مبلغ بیشتری را بگیرد.
- در پایان چه توصیه ای برای موفقیت و دوری از شکست در متره می فرمایید؟
در یک کلمه تسلط بر نقشه خوانی و از لحاظ ساختاری اشراف بر پروژه هایی که میخواهیم انجام بدهیم یعنی جایگاه کارفرما، جایگاه مشاور، جایگاه پیمانکار و روابط بین آنها، جایگاه ما و شخصیت ما به عنوان تنظیم کننده توجه به صورت کامل به قراردادی که ددر بستر آن میخواهیم متره را انجام دهیم زیرا توافقات قرار دادی سایه ای است بر روی متره که آن را تحت تاثیر قرار میدهد یعنی مترور موفق شخصیتی است که هم علم هندسه می داند و هم علم قرارداد میداند و هم بر علم حقوق تا حدودی مسلط است و هم بر بخشنامه های مربوط به علمی که میداند به صورت روز مسلط می باشد.
مهندس عبدالمالکی
نام مصاحبه گر:آرش اله دادی
نام مصاحبه شونده:مهندس عبدالمالکی
- به نظر شما چه نکات مهمی برای موفقیت در متره وجود دارد؟
موارد بسیاری وجود دارد و مهمترین آنها برای ما به عنوان یک مهندس موفق تسلط کامل بر اجرای متره و تسلط کامل بر فهرست بها می باشد.
- چه مواردی در متره می تواند سبب بروز مشکل و ازبین رفتن اعتبار مهندس شود؟
از مواردی که میتواند باعث به وجود آمدن مشکل برای یک مهندس شود بی دقتی در نقشه خوانی یعنی عدم تسلط بر نقشه و حرفه خود و مسلط نبودن به آیتم های فهرست بها می باشد.
- چه کتاب یا سایت یا نرم افزاری را پیشنهاد میکنید؟
سایت همیار مترو از مهندس گرایلو
و نرم افزار اکسل و تکسا
- چه تخلفاتی در متره می تواند رخ دهد که باید کنترل ومراقب بود؟
واقعی نشان دادن هرچیز غیر واقعی،به عنوان مثال احجام را بیشتر از احجام واقعی اعلام یا تایید کنیم و یا از آیتم هایی در فهرست بها با قیمت های بیشتر از قیمت های مورد نیاز برای کارمان استفاده کنیم
- در پایان چه توصیه ای برای موفقیت و دوری از شکست در متره می فرمایید؟
باید در متره تخصص لازم را کسب کنیم یعنی باید درکلاس های مربوط به متره شرکت کنیم و به نقشه خوانی و فهرست بها مسلط شویم و باید چند مدل اجرای متره را مشاهده کنیم زیرا اگر این مشاهده وجود نداشته باشد ذهنیتی از متره و برآورد برایمان تشکیل نمیشود.
مهندس آبسری:
نام مصاحبه گر:مطهره اصغری نوکنده
نام مصاحبه شونده:محمد رضا آبسری
- به نظر شما چه نکات مهمی برای موفقیت در متره وجود دارد؟
کسب مهارت های لازم ،درنظر گرفتن زمان، هزینه، مقدار ومکان که برای هر کدام از این موارد باید در کمترین زمان وهزینه انجام شود. متروری موفق است که به نقشه خوانی مسلط باشد – دانش کافی درخصوص متره کردن داشته باشد به مصالح و روش های اجرایی ومقررات لازم آشنایی کامل داشته باشد. محاسبه کردن بلد باشد و ابعاد را خوب بشناسد.لذا یک مترور موفق باید تمرکز بالایی داشته باشد وکار خود را با دقت و کیفیت انجام دهد همچنین باید از سرعت عمل بالایی هم برخوردار باشد که در اجرای کار تا حد زیادی تاثیر پذیر است. یکی دیگر از نکاتی که مهم است ریز بین بودن مترور و تصمیم گیری قطعی یک مترور میباشد که در حین انجام کار بسیار تاثیر پذیر است. استفاذده از نیروی انسانی کار بلد و استفاده از مصالح درست ومرغوب.
- چه مواردی در متره می تواند سبب بروز مشکل وازبین رفتن اعتبار مهندسی شود؟
از آنجایی که متره کردن کار بسیار دقیقی هستش ونیاز به دقت وتمرکز کافی دارد ، در نتیجه اولین قدم برای بروز مشکل عدم دقت و عدم آگاهی از علم متره هستش همانطور که در سوال قبل هم گفته شد یک مترور موفق باید مسلط به نقشه خوانی
تسلط کافی برنقشه و تسلط کافی بر واحد های انجام کارا داشته باشد لذا اگر متروری این علم هارا نداشته باشد اعتبار او به خطر می افتد به عنوان مثال: فرض کنید می خواهید آماتور بندی فوندانسیون را انجام دهید در روند معمول کار میلگرد های خریداری شده ونقشه به آرماتور بند داده شده تابه نطر خودش میگلرد هارا برش داده و در محل مناسب قرار داده شود. اگر مهندس برش میلگرد را کنترل نکند ممکن است به دلیل برش غیر اصولی وبدون برنامه میلگرد ها توسط آرماتور بند درصدی از میلگرد ها بی استفاده یا به اصطلاح پرت شود . از این موارد اشتباهات اعتبار مهندسی را زیر سوال میبرد وباعث ضرر در پروژه می شود.
- چه کتاب یا سایت یا نرم افزاری را پیشنهاد میکنید؟
کتاب متره و براورد ابنیه اثر مهندس مصطفی ثمربها
نرام افزار مهم اکسل بعلاوه نرم افزار های صورت وضعیت نویسی و متره براورد همانند تکسا ، تدکار، تدبیر
- چه تخلفاتی در متره می تواند رخ دهد که باید کنترل ومراقب بود؟
باتوجه به اینکه با متره کردن مقدار هزینه مصرفی یک پروژه را تعیین می کنیم از جمله اختلاس هایی که میتواند منجر به ضرر شود کاستن یا افزودن مقدار مصالح که آن مترور به پیمانکار می دهد که بر هزینه های دریافتی تاثیر دارد و مورد بعدی استفاده کردن بتن بی کیفیت بجای بتن مرغوب در بخش های سازه ای
- در پایان چه توصیه ای برای موفقیت و دوری از اشکست در متره می فرمایید؟
داشتن دقت وسرعت عمل بالا در محاسبه بودجه مورد نیاز پروژه ، نیروی انسانی کار بلد و مصالح مورد نیاز
در ابتدا و یا در بدو تصمیم گیری برای اجرای یک پروژه به دانستن مقدار سرمایه ای که برای اجرای یک پروژه نیاز به دانستن حجم فیزیکی و ریالی مشخص می شود ، که از طریق متره به دست می آید. برای برنامه ریزی یک پروژه نیازه به داتستن حجم عملیات پروژه میباشد.
برای کنترل پروژه نیاز به دانستن حجم کل عملیات و همچنین عملیات انجام شده در تاریخ های متفاوت داریم.
برای تامین مالی پروژه می بایستی هزینه کل پروژه و هزینه اجرایی ماهانه پروژه را بدانیم.
در رابطه با پیمانکار اجرا کننده پروژه نیازبه تهیه متره به صورت ماهانه منظم است . که پیمانکار هزینه هایی را که انجام داده از کارفرما دریافت نماید وبتواند پروژه را ادامه دهد.
باتوجه به اینکه در اجرای پروژه به خصوص برای اجرا در زمان تعیین شده ، پول رل اساسی را بازی می کند، لذا متره است که میتواند این پول را به پروژه بیاورد و پول های هزینه پشده را برگرداند . کنترل پروژه از نظر زمان اجرا،هزینه اجرا، سود وزیان پروژه از طریق متره میسر می گردد.
باتوجه به کار های انجام شده و هزینه آن ها وهزینه بالاسری ، سود وزیان پروژه با متره قابل برسی می گردد .
مشخص کردن سود وزیان هر یک از فعالیت ها با دانستن حجم انجام شده در تاریخ معین وآنالیز هزینه های انجام شده و مقایسه با قیمت های قرداد ، و سودو زیان آن عملیات را روشن می نماید که مترور تعیین کننده آن می باشد.
صورت وضعیت قطعی پروژه میزان کار انجام شده واقعی و هزینه آن را مشخص میکند. محاسبات تعدیل با داشتن متره میسر می گردد.
در صورتی که در پروژه ای به متره توجه نشود آن پروژه به صورت مبهم پیش می رود و هیچ موردی در پروژه روشن وگویا نمی باشد .
تامین مصالح ، بخصوص تامین صحیح ومنطقی مصالح از طریق متره میسر می شود . یعنی حجم کار پروژه با متره تعیین شده با آنالیز دقیق آ« مقدار دقیق مصالح مورد نیاز محاسبه شده وبر اساس آن تهیه می شود و از زیادی یا کم تهیه کردن مصالح جلوگیری می شود.
مهندس ریحانیان:
نام مصاحبه کننده:آرش اله دادی
نام مصاحبه شونده:مهندس ریحانیان(متره احجام سنگین مترو)
- به نظر شما چه نکات مهمی برای موفقیت در متره وجود دارد؟
در متره ساختمان و کار های عمرانی تسلط بر روش اجرا و تسلط بر نقشه خوانی کمک بزرگی به یک مهندس برای موفقیت در متره میکند.
- چه مواردی در متره می تواند سبب بروز مشکل وازبین رفتن اعتبار مهندسی شود؟
در متره اگر مهندس اشتباه محاسباتی داشته باشد مثلا وزن واحد و طول به مجموع را اشتباه وارد کند . این خطاها باعث از بین رفتن اعتبار یک مهندس می شود.
- چه کتاب یا سایت یا نرم افزاری را پیشنهاد میکنید؟
اکسل و نرم افزار های صورت وضعیت مانند تکسا
- چه تخلفاتی در متره می تواند رخ دهد که باید کنترل ومراقب بود؟
بستگی دارد به جایی که متره را لازم دارند ، اگر بابت صورت وضعیت باشد و آورده زیادی را تایید کنند یعنی تخلف در بخش مالی رخ می دهد،اگر برای کار باشد کم یا زیاد بودن احجام کار مثلا مصالح کمتری سفارش بدیم یا مصالح بیشتری سفارش بدیم که هر دو باعث تخلف در انجام کار و ضرر در کار می شود.
- در پایان چه توصیه ای برای موفقیت و دوری از اشکست در متره می فرمایید؟
بنظر بنده تجربه خیلی کمک بزرگی به یک مهندس برای دوری از شکست میکند و تکرار خیلی در این کار موثر است به نوعی دو جفت چشم بهتر از یک جفت چشم است، یعنی بهتر است چند نفر کار را چک کنند تا درست ترین متره تحویل داده شود.